De opkomst van eHealth en gezondheid 2.0 heeft gevolgen voor bestaande zorgfuncties. Dit geldt ook voor functies die nu in het ziekenhuis plaats vinden. Deze achtergrondstudie gaat in op de gevolgen van het verplaatsen van medisch specialistische functies. Functies uit het ziekenhuis naar een situatie dichtbij de patiënt met behulp van eHealth en gezondheid 2.0 toepassingen. Ook kijkt deze studie naar de gevolgen van het concentreren van zorgfuncties op specifieke locaties. De centrale vraag daarbij luidt: ‘Welke rol hebben eHealth en gezondheid 2.0 in een veranderend ziekenhuislandschap?’

In deze achtergrondstudie staan drie zorgfuncties centraal:
1. Toegang tot zorgdiensten
2. Diagnose
3. Behandeling, nazorg en monitoring

De 16 goede voorbeelden in deze achtergrondstudie laten zien dat deze functies verplaatsen. Zo verloopt toegang tot zorgdiensten vaak al digitaal via zorgportalen. Ook is het steeds beter mogelijk op afstand een diagnose te stellen. Behandeling en monitoring zijn niet meer los te zien bij sommige aandoeningen waar de patiënt zelf thuis belangrijke waardes meet en deze doorgeeft aan een verpleegkundige.
Toepassing van eHealth en gezondheid 2.0 leidt nu en in de komende jaren dus (deels) tot substitutie van bestaande medisch specialistische zorg. Deze ontwikkeling is van groot belang voor de toekomst van de zorg. Het gaat daarbij om een verbetering van de kwaliteit van zorg en leven en een verbetering in de toegankelijkheid van zorg, bijvoorbeeld door gebruik te maken van patiëntportalen of een digitaal patiëntdossier.
Ook gaat het om winst in doelmatigheid, onder andere door het voorkomen van complicaties. Of eHealth daadwerkelijke kostenbesparing oplevert is afhankelijk van het type geleverde zorg, de behaalde gezondheidswinst en de mate waarin de zorgvraag toeneemt door het gebruik van nieuwe technologie.

Het effect is tevens afhankelijk van de vergoedingsstructuur. Dát eHealth en gezondheid 2.0 de medisch specialistische zorg veranderen, begint dus nu al zichtbaar te worden. Voor het medisch specialistisch landschap van 2015 zien wij de volgende ontwikkelingen:

• De patiënt krijgt een grotere, actieve rol in het zorgproces. Zorgconsument en zorgverlener in coproductie.
• Communicatie tussen zorgconsumenten en zorgverleners in het zorgproces is niet langer vooral face-toface. Er is een toename van indirecte communicatie, waarbij zorgconsument en zorgverleners zich niet noodzakelijk op dezelfde plaats bevinden.
• Zorg vindt steeds vaker buiten de muren van het ziekenhuis plaats. eHealth en 2.0 toepassingen bieden de mogelijkheid om zorgprocessen op te knippen en in delen uit te voeren. Het is niet meer nodig om alle zorgfuncties vanuit logistiek oogpunt op dezelfde locatie aan te bieden.
• Bestaande (onderdelen van) fysieke ziekenhuisgebouwen worden overbodig. Betere beschikbaarheid van informatie en patiëntgegevens en toepassing van nieuwe technologieën zorgen dat medisch specialistische zorgfuncties efficiënter en effectiever ingericht kunnen worden.

Het gaat hierbij om een paradigmashift, waarbij de burger sterker de regie neemt en samenwerkt met breed netwerk van zorgprofessionals. Om dit te bereiken is steun van patiënten en zorgverleners essentieel, evenals een financieel en Beleidsmatig (kwaliteits)kader. Binnen dit kader is aan ontwikkelaars de taak om toepassingen te ontwikkelen die naadloos aansluiten bij de dagelijkse praktijk van patiënten en zorgverleners. De vele voorbeelden laten al zien dat het mogelijk is…

Dit is een samenvatting van het rapport ‘De rol van eHealth en gezondheid 2.0 in het veranderend ziekenhuislandschap’ gepubliceerd door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg in oktober 2011. Lees het hele rapport.

Bron: RVZ