Doorbreek het isolement van uw cliënt; een impressie van het Congres Social Media in de zorg – 18 november 2010

Het medialandschap is aan het veranderen. Er is een enorme opkomst van verschillende soorten Social Media. In de toekomst zal er meer gecommuniceerd worden via social media dan via de mail. De ontwikkelingen in search verloopt  snel. Een belangrijk gegeven is nu dat Push, informatie wordt naar je toe gestuurd gaat veranderen in Pull, we selecteren zelf de informatie en bepalen zelf wanneer wij die informatie willen hebben. Er ontstaat een nieuwe vorm van informatie zoeken. Een interessant gegeven is dat het steeds belangrijker wordt wat de mening van een ander is? Denk dan aan de grote opkomst van vergelijkingssites,  ook voor de zorg, onder andere de Zorgkaart. Wat men ziet is dat de identiteit van de persoon die ervaring achterlaat belangrijker wordt. De mens  kan sneller en makkelijker delen via social media en  men gaan steeds meer  weblogs schrijven online. Mensen willen hun eerste indruk delen met elkaar. Een belangrijk punt is hierin dat men zes keer vaker klachten deelt dan tevredenheid. Er bestaan verschillende communities daarin deelt men informatie en belevenissen rondom bepaalde onderwerpen. Als je de cijfers bekijkt is 70% van de bevolking actief in social netwerken, ouderen en allochtonen blijven iets achter hierin.

Wereldwijd is er een grote conversatie bezig. Wat betekent dit voor de zorg? De zorg is aan het veranderen. Vanuit alleen informatie ontvangen en geven van een behandelaar naar cliënt  gaan we naar een enorm communicatie netwerk.

De Europese Commissie richt zich in zijn onderzoeken op social media en ouderenzorg. Er bestaat social media die speciaal ontwikkeld is voor ouderen.  Ouderen kunnen onderling ervaringen, foto’s en e-mails sturen. Ouderenzorg en social media is nog volop in onderzoek. De vraag is, hoe krijgen we de ouderen tot gebruik van social media? Want het probleem is vaak dat er juridische en technologische barrières zijn.  Men ziet in de toekomst dat er aantal ouderen groeit en het budget voor deze doelgroep neemt af, ook zullen er minder verplegend personeel voor handen zijn. De isolatie van ouderen gaat toe nemen.  Men moet er voor zorgen dat de oudere centraal wordt gesteld door middel empowerment. Op Europees nivo is er een bewezen nut van social media en ouderenzorg. Wat vaak een breekpunt is voor het slagen van een project in de ouderenzorg en social media is de privacy. Dit is ook de reden dat de tijd om te onderzoeken van technologie en ouderen en de markt hierin flink scheef loopt. De vraag wat de impact zal zijn van social media en ICT op ouderen, blijft  open want daar moet nog meting naar gedaan worden in opdracht van de Europese Commissie.

Hoe doorbreek je het isolement van uw cliënt?

We gaan er steeds meer vanuit dat de cliënt wel naar ons toe komt op het moment dat er een zorgvraag is, maar dat is niet het geval. Het is nu een feit dat de cliënt niet centraal staat.

Men moet gaan na denken binnen de zorgsector dat als wij in 2025 achterom kijken in de zorg of we dan slim terug kunnen kijken. Er is beweging in de zorg. Zorg instellingen zullen zorgnetwerken worden, het gebouw zal minder belangrijk worden.

In de zorg houdt het beleid en de financiën social media gebruik vaak tegen, dit blokkeert de voortgang van social media in de zorg. Op dit moment gebruikt alleen de cliënt social media want de zorgprofessional gebruikt het nog niet in het systeem van zorg verlenen.

Als wij eens  naar de banken kijken, die zijn wel in staat mee te groeien in de nieuwste technologieën en hebben ook met privacy rekening te houden. Daar moeten we als zorgsector een voorbeeld aan nemen. Op dit moment is de zorg niet vraaggestuurd en sluit de techniek daar niet op aan.

Wat nu al wel werkt is de AYA Community, dit is een digitale hangplek voor jongeren met kanker. Zo kan deze specifieke doelgroep hun zorgproces delen.

Empowerment betekent op zoek naar je eigen kracht en dat als motor te starten naar herstel. Binnen de instelling Pameijer is een empowerment team gestart.  Het empowerment team heeft Yammer ingezet sinds twee maanden. Yammer is vergelijkbaar met Twitter, maar dan alleen toegankelijk binnen je eigen organisatie. Iedereen binnen de organisatie kan met elkaar Yammeren. Zij zien binnen de organisatie  gelijkwaardigheid en banden onderling  groeien. In de kern van deze ontwikkeling ziet men nu de verschuiving van informatie geven aan elkaar binnen de organisatie naar beter communiceren onderling en  zelfmanagement groeien. De kernwaarden om de cliënt centraal te stellen zoals zelfmanagement, empowerment , toegankelijkheid, zijn waarden waarbij social media goed bij aan sluiten.

De RVZ, Raad voor Volksgezondheid en Zorg adviseert de mogelijkheden van social media te gebruiken. Het proces om het te gaan gebruiken in de verschillende zorgsector is vaak onwetendheid welke soort social media moeten we kiezen, welke van de 100? Andere hobbels die worden genoemd zijn:

• Tijd
• Hoe leer ik het?
• Privacy en regelgeving staan in de weg
• Privé en zakelijk gaan door elkaar lopen
• Men krijgt een informatie overload

Als je tot resultaat wil komen, dan zal je als organisatie het vanuit een ander perspectief moeten aanpakken.

Social media is niet het doel maar een middel om tot resultaat te komen in betere communicatie, kwaliteit van zorg, efficiency, service en zelfzorg.

Bij Pameijer is iedereen binnen de organisatie aan het experimenteren, men moet het social media gebruik  eerst gewoon ervaren. Daarnaast is er een promotie team actief die presenteert en publiceert, en lessen in Yammer geeft. In het promotieteam PEP zitten zowel professionals als cliënten. Stimuleer en faciliteer de experimenten binnen de organisatie. Zorg dat je als organisatie in speelt op de toepassingsmogelijkheden. Het advies is ook wacht met opstellen van kaders en richtlijnen. En het belangrijkste wat het empowerment team ons mee wil geven is; Begin vandaag!

De vraag is waar staan we nu op het  gebied van E-health? Wat is het aanbod aan technologie? In de toekomst gaat de mobiele telefoon veel functies overnemen, zorg op afstand en online hulpverlenen om de cliënt mentaal te ondersteunen, online behandelen, terugvalpreventie online is in de afgelopen 10 jaar flink ontwikkeld.

De vraag is nu, werkt online hulp verlenen ook?

Onderzoeksresultaten zijn:

• Online hulp verlenen is effectiever dan niet hulpverlenen.
• Online hulp verlenen is even effectief als face to face aanbod
• Online hulpverlenen als medicatie is zelfs effectiever
• Niet iedereen wordt er mee geholpen niet anders dan face to face.

De kosteneffectiviteit is veelbelovend, online hulp verlenen is goedkoper, werkt sneller en men ziet minder arbeidverzuim.

Zorg op afstand kan afstandelijk gevonden worden maar dat is niet anders dan de ervaringen die men heeft met de face to face hulpverlening. Ondersteuning online kan net zo warm gevonden worden dan face to face. Als samenleving zijn we aan het digitaliseren, hier moeten wij aan wennen maar van belang is dat we het ook in de zorg toe passen.

Wij moeten de aankomende tijd een andere visie op zorg & communicatie gaan ontwikkelen omdat als wij de kwaliteit van zorg willen behouden dan moet 1 op de 4 mensen in de zorg gaan werken.

De aankomende 10 jaar is het van belang om de informatie communicatie technologieën in te zetten binnen de zorgsector. We moeten echt gaan nadenken over cliënt 3.0 die niet zonder professional 3.0 kan. Stel de cliënt centraal, participatie is van belang. Zorg ervoor dat hulpverlenen  plezierig is, gebruik daarom  serious gaming toepassingen. Denk eens aan de Funtheory!

Er moet heel veel wetenschappelijk onderzoek komen om de voortgang te monitoren, dit is van belang om de inzet van de nieuwste technologieën  mogelijk te maken!

“One tweet per day keeps the doctor away!”
Dr.Heleen Riper

Verslaggever: Erica van Harn – Kranenburg

© Digitalezorg.nl