Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) hebben een nieuwe techniek ontwikkeld voor het meten van de bloeddruk, samen met het Italiaanse bedrijf Esaote. Met een echoscanner, bekend van de echo’s bij de verloskundige, kunnen ze binnenkort op veel plaatsen in het lichaam de bloeddrukpuls bepalen. Dat levert bovendien veel meer informatie op over het vatenstelsel dan de traditionele drukmeting met een armmanchet. Daardoor kunnen artsen in de toekomst snel de gezondheid van hart en vaten in beeld brengen. Dit sluit aan bij de beweging die de gezondheidszorg momenteel maakt naar meer preventie voor hart- en vaatziekten. De resultaten werden in mei gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Ultrasound in Medicine and Biology.

“Wetenschappers zijn al jaren op zoek naar een methode om niet-invasief heel lokaal in het lichaam druk te bepalen”, vertelt TU/e-onderzoekster dr. Nathalie Bijnens van de faculteit Biomedische Technologie. De gangbare methode voor lokale drukbepaling is het inbrengen van een katheter met een druksensor. Maar dat is invasief, en niet geschikt voor preventieve diagnostiek. Verder is er de traditionele meting met een armmanchet. Maar daarmee kun je niks zeggen over bijvoorbeeld de bloeddruk in de halsslagader. Bijnens: “Zo’n manchet wordt opgeblazen tot er geen bloeddoorstroming meer is, om de boven- en onderdruk in je arm te meten. Dus voor een bloeddrukmeting met een manchet om de nek vind je niet snel vrijwilligers.

Aderverkalking
De nieuwe techniek gebruikt ultrageluid, en kan op veel plaatsen de bloeddruk meten, op patiëntvriendelijke wijze. Er komt alleen wat gel op de huid zodat de echoscanner goed contact maakt. De crux van de nieuwe techniek zit vooral in de knappe signaalverwerking. De onderzoekers kunnen de beweging van de bloedvaatwand en de stroming goed in beeld brengen, en daaruit leiden ze via een rekenmodel de bloeddruk af. Ook kunnen ze zien hoe de druk en de stroming als gevolg van de hartslagen in de tijd verlopen. Doordat ze de druk en de stroming gelijktijdig kennen, kunnen ze ook iets zeggen over de toestand van het vaatstelsel ‘stroomafwaarts’. Met de nieuwe techniek kan een arts bijvoorbeeld preventief zien of er iets mis is met hart en vaten, en volgen hoe aandoeningen zoals aderverkalking, trombose, of een aneurysma (een gevaarlijke uitstulping van een bloedvat) zich ontwikkelen.

Preventief scannen
De onderzoekers hebben hun resultaten vorige maand gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Ultrasound in Medicine and Biology. De methode is eerst getest op elastische kunststof buizen en daarna op varkensslagaders uit het slachthuis, met goed resultaat. Momenteel wordt de techniek getest op vrijwilligers, vooruitlopend op klinisch onderzoek met patiënten. Die resultaten zijn veelbelovend. Naar verwachting duurt het nog enkele jaren voordat patiënten de techniek tegen komen. Bijvoorbeeld bij huisartsencentra, verwacht Bijnens. “Door een goedkope scan aan de halsslagader kun je vaatziekten vroeg in beeld brengen en preventief behandelen.”

Nieuw pad
De nieuwe bloeddrukmeting is voor de onderzoeksgroep van hoogleraar Frans van de Vosse onderdeel van een nieuw pad. De groep houdt zich bezig met het maken van wiskundige modellen van ons vatenstelsel. Van de Vosse: “We hebben bijvoorbeeld een model ontwikkeld waarmee je voor nierdialysepatiënten kunt bepalen waar je het beste een vaattoegang in de arm kunt maken. Maar dat model heeft wel gedetailleerde input nodig. Daarom besloten we zelf een meetmethode te ontwikkelen.”

Bron: TU Eindhoven